EÄŸitim Kurumu   ( 2141 )   Kitaplarda   ( 1659 )   Yazarlarda   ( 4831 )  
Dergilerde   ( 786 )   Kütüphanelerde   ( 151 )   Åžehirlerde   ( 182 )  
Makalelerde   ( 2196 )   Multi Media   ( 323 )   Fetvalar   ( 895 )  
Hit
9129104
Üye 1490
Online Üye 0
Yazar Arama
Uzmanlık Alanları
............
Ahilik Kültürü Uzmanı
Akaid
Antropoloji
Arap Dili ve Belağatı
Arapça
Araştırmacı-Yazar
Arkeoloji
Asker
Astroloji
Astronomi
Atatürk İlkeleri
Beste
Bestekâr
Bibliyografya
Bilgi ve Belge Yönetimi
Bilim Tarihi
Biyografi
Bürokrat
CoÄŸrafya Bilgini
Cumhuriyet Tarihi
Çeviri
Çocuk Edebiyatçısı
Deneme Yazarı
Deniz, Harita
Devlet Adamı
Dil Araştırmacısı
din
Din Bilimleri
Din EÄŸitimi
Din Felsefesi
Din Musikisi
Din Psikolojisi
Din Sosyolojisi
Dini Gruplar
Dinler Tarihi
Divan ÅŸiiri
Dramaturg
Ebru Sanatı
Edebiyat
Edebiyat Araştırmacısı
Edebiyat Tarihi
EÄŸitimci, Yazar
Ejiptoloji
Ekonomist
Eskiçağ Tarihi
Fars Dili Edebiyatı
Felsefe
Felsefe Tarihi
Felsefe ve Din Bilimleri
Fen İlimleri
Feraiz
Fıkıh
Filoloji
Fizik
Folklor Araştırmaları
Fotoğraf Sanatçısı
Fütüroloji
Gazeteci, yazar
Grafiker
Haberci
Hadis
Halk Bilimi
Halk Ozanı
Halk Åžairi
Halkla İlişkiler
Hat Sanatı
Hekim ve fikir adamı
Hikâye ve Roman Yazarı
Hikâye Yazarı
Hititoloji
Hukuk
Hükümdar
İktisat
İlahiyat
İslam Bilimleri
İslam Felsefesi
İslâm Hukuku
İslam İktisadı
İslam Mezhepleri Tarihi
İslam Sanatı
İslam Tarihi
İslam Tarihi ve Sanatları
İslâmi Bilimler Araştırmacısı
İslami İlimler
İslam-Türk Medeniyeti Tarihi
Kelam
Kelam araştırmacısı
Kıraat ilimleri
Kimya
Kuran-ı Kerim
Kültür Araştırmacısı
Kürdistan Ehli Sünnet Alimi
Kütüphanecilik
Latin Dili ve Edebiyatı
Mantık
Matematik
Mevlevi Åžeyhi
Mevlidhan
Mezhepler Tarihçisi
Mezhepler Tarihi
Mimarlık
Mitoloji
Mûsîki
Mutasavvıf, İslâm Bilgini
Müftü
Müzik
Müzikoloji
NakkaÅŸ
Nesih
Nestalik
Nümizmatik
Ortaçağ Tarihi
Oryantalist
Osmanlı İdari ve İktisadi Tarihi
Osmanlı Müellifi
Osmanlı Tarihi
Oyun ve Roman Yazarı
Öykü Yazarı
Papaz
Politika
Psikoloji
Reisu'l-Hattatin
Reisü'l-Kurra
Resim
Sanat Tarihi
Sanatçı
Saz Åžairi
Senarist
Ses Sanatçısı
Sihirbaz
Siyaset
Siyaset Adamı
Siyaset Bilimi
Sosyal Bilimler
Sosyal Psikoloji
Sosyolog
Sosyoloji
Sözlük
Sümerolog
Süryani Dili ve Edebiyatı
Şarkı Sözü Yazarı
Åžiir
Åžiir
T. E.
Tarih
Tarih ve Halkbilimi Araştırmacısı
Tasavvuf
Tefsir
Temel İslam Bilimleri
Teoloji
Tezhip Sanatı
Tezkire Yazarı
Tıb
Tiyatro
Toplumbilim Araştırmacısı
Türk Dili ve Edebiyatı
Türk Din Musikisi
Türk İslam Edebiyatı
Türk İslam Sanatları Tarihi
Türk Lehçeleri Araştırmacısı
Türkçe
Türkoloji
Yakınçağ Tarihi
Yakınçağ Tarihi ve İktisat Tarihi Araştırmacısı
Yeni Çağ Tarihi
Yönetmen

Görevler
......
Akademisyen
Allame
Arap din bilgini
Araştırmacı
Arkeolog
Arkeoloji
Arşiv uzmanı
Asker-Komutan
AteÅŸe (Din Hizmetleri)
Atom mühendisi
Avukat
Bakan
Bankacı
BaÅŸbakan
Başdanışman
Belediye Başkanı
Bestekâr
Bilim adamı
Bürokrat
Cemaat Lideri
Çevirmen
Danışman
Defterdar
Dekan
Dekan Yrd.
Dersiam
Devlet Adamı
Devlet Başkanı
Din Hizmetleri Müşaviri
Din İşleri Yüksek Kurulu Üyesi
Din Psikolojisi
Dinî musiki
Diplomat
Divan Katibi
Divan Åžairi
Diyanet İşleri Başkanı
Eczacı
Edebiyat Tarihçisi
Edebiyatçı
Editör
Ekonomist
el Ezher Åžeyhi
Elçi/Sefir
Fakih
Filozof
Gazeteci
Halife
Hanende
Haremağası
Hatip
Hattat
Hekim
Hekimbaşı
Hoca
Hukukçu
Hükümdar
İlahiyatçı
İlim Adamı
İmam
İmar Müdürü
Jeolog
Kadı
Kadıasker
Kaptan-ı Derya
Karikatürist
Kâtip
Kaymakam
Kelâmcı
Kimya Müh.
Kur'an mütercimi
Kültür Bak. Dış İlişkiler Gnl Müd.Yard.
Kütüphaneci
Memur
Mesnevi Yorumcusu
Milletvekili
Milli Eğitim Müdürü
Mimar
Molla
Muallim
Muhabir
Muhaddis
Muhasebeci
Mutasarrıf
Mutasavvıf
Müctehid
Müderris
Müdür
Müezzin
Müfessir
Müftü
Müftü Yrd.
Mühendis
Mühürdar
Müşavir
Müzehhip
Müzikolog
Neyzen
Nümizmat
Okutman
Oryantalist
Osmanlı Müellifi
Öğretim Görevlisi
Öğretim Üyesi
Öğretmen
PadiÅŸah
PaÅŸa
Pedagog
Pilot
Piskopos ( Hristiyan Din Adamı)
Psikolog
Redaktör
Reisu'l-Hattatin
Reisü'l-Kurra
Reisülküttab
Rektör
Ressam
Sadrazam
Sanat Tarihi
Seyyah (Gezgin)
Sinema
Siyasetçi
Sosyolog
Süryani Din Adamı
Åžair
Åžeyh
Şeyhülislam
Tabip/Doktor
Tarihçi
Tasavvuf Åžeyhi
Tercüman
Teşrifatçı
Ulum-i Diniye
Vaiz
Vakanüvist
Vali
Veteriner
Veziriazam
Yargıç
Yazar


Hayrettin PaÅŸa Tunuslu

 Yazar Detayı Yazar No : Y- 2084  
Künyesi/Titri Lakabı Tabakası E-mail
19,yy
Doğum Yeri Tarihi Ölüm Yeri Tarihi
Kafkasya 1821 İstanbul 1890
Görev Aldığı Eğitim Kurumu Mezun Olduğu Eğitim Kurumu
   
Görevi Uzmanlık Alanı
Bakan, Başbakan, Yazar, Diplomat, Asker-Komutan, Devlet Adamı,
BildiÄŸi Diller Mezhebi
Arabça, Osmanlıca, İngilizce, Fransızca, İtikadı: Ehli Sünnet, Ameli: Hanefi,
       
Yazar No: 2084 Hit : 7031 Hata Bildirimi Tavsiye Et

   Yazara ait Kitaplar E-Kitaplar Makaleler Åžiirler Hikayeler Fetvalar
   Yazar Hakkındaki Tanıtım Kitapları Tanıtım Makaleleri        

Yazarın Kitapları
# Kitap Adı

Yazarın E-Kitapları
# Kitap Adı

Yazarın Makaleleri
# Makaleler Adı

Yazarın Şiirleri

Yazarın Hikayeleri
Yazarın Fetvaları
# Fetva Başlık

Yazar Hakkındaki Tanıtım Kitapları
# Kitap Adı

Yazar Hakkındaki Tanıtım Makaleleri
# Makaleler Adı
1 Tunuslu Hayreddin PaÅŸa
2 Kütüphaneler Hakkında Tunuslu Hayrettin Paşanın Görüşleri

Hayat Hikayesi

Hayrettin PaÅŸa Tunuslu
Abaza kökenli bir ailedendir.
Küçük yaşta Kafkasya'dan İstanbul’a köle olarak getirilip önce Nakibüleşraf Kıbrıslı Tahsin Beye satıldı. Daha sonra Tunus Valisi Ahmet Paşa tarafından satın alınarak Tunus'a götürüldü ve Bardo Sarayı'nda yetiştirildi. Burada fıkıh, Fransızca, askerlik, tarih, matematik öğrenimi gördü. Askerlik mesleğinde mirlivalığa (tuğgeneral) yükselerek Süvari Askerleri Komutanı (1850) oldu. 1855'te ferikliğe (korgeneral) yükseltilerek kendisine idarî ve diplomatik görevler verildi, Paris ve İstanbul’a (1857–58) gönderildi. Çeşitli reform komisyonlarında görev aldı.
Bahriye Nazırlığı (1857–67) yaptı. Tunus'ta Meclis-i Ekber Başkanı (1861) ve Vezir-i Ekber (başvezir, 1873–77) görevlerinde bulundu.
Ancak bu dönemde Tunus Beyi ile anlaşmazlığa düşerek tüm görevlerinden istifa etti. 1877'de Paris'e gitti. Fransa, Prusya, İsveç, Danimarka, Hollanda ve Belçika devletlerinin başkentlerini dolaştı.
1878'de aldığı davetle İstanbul’a geldi. Ayan Meclisi üyeliğine, ardından vezir rütbesiyle Maliye Komisyonu Başkanlığına atandı. Bu yıllarda Şeyh Zafirî Efendi'nin aracılığıyla Sultan II. Abdülhamid'in yakın çevresine girdi ve padişahın takdirini kazandı, İstanbul’a gelişinin henüz birinci yılı dolmadan sadrazam (başbakan, 4 Aralık 1878) oldu. Sadrazamlığı süresince Osmanlı devlet teşkilatının yeniden düzenlenmesi yönünde büyük çabalar gösterdi. Mabeyn (Saray) görevlilerinin devlet işlerine müdahalesine son verdi. Bu yöndeki çaba ve görüşleri II Abdülhamid'in çevresindeki bazı devlet adamları tarafımdan hoş karşılanmadı. Aralarında Ahmet Cevdet Paşanın da bulunduğu bir grup yüksek bürokrat, eleştirilerinde ileri giderek, onun bir Arap imparatorluğu kurmak istediğini iddia etmeye başladılar. Bu baskılar üzerine yaklaşık yedi ay yürüttüğü sadrazamlık görevinden Temmuz 1879'da istifa etti. Padişah II. Abdülhamid, Paşa'nın istifasını kabul etmekle birlikte, İstanbul'dan ayrılmasına izin vermedi. Onu hem gözetim altında tutmayı, hem de önemli siyasi gelişmelerle ilgili olarak zaman zaman görüşlerinden yararlanmayı tercih etti. Daha sonra kendisine yapılan sadaret (başbakanlık) önerilerini kabul etmedi.
Önemli bir düşünce adamı ve yazar olan Hayreddin Paşa, sadrazamlığı sırasında İstanbul'da fikirlerini yayabilmek amacıyla Al-Salam adlı bir gazete çıkardı. Osmanlı Devletinin son dönemlerinde yetişen seçkin devlet ve fikir adamlarından biriydi. Yazdığı eserlerde; uluslararası siyasi sorunlara ilişkin görüşlerini yazdığı eserler verdi. Eserleri Arapça, Fransızca, Osmanlıca ve İngilizce olarak da yayımlandı. Paşa'nın konağı, dönemin diğer ünlülerinden Ahmet Fehim Paşa, Sadrazam Kâmil Paşa, Sadrazam Halil Rifat Paşa, Mehmed Said Paşa'nın konakları gibi İstanbul'un o dönemdeki yeni seçkin semti Teşvikiye'de idi. Oğlu Dâmad Salih Paşa, 1913 yılında İttihad ve Terakki yönetimince idam edilmiştir. Tunus Cumhurbaşkanı Habib Burgiba'nin ricası ve Türkiye Cumhuriyeti'nin izniyle, Hayreddin Paşa'nın mezarı Tunus'a nakledildi ve millî kahramanlar için yapılan bir anıta gömüldü.

ESERLERİ:

  • Akvemü'l-Mesâlik fi Ma'rifeti Ahvâli'l-Memâlik (1868, Ülkelerin Durumunu Öğrenmek tçin En Emin Yol)
  • Memoires: Kheredine Homme d'Etat (Anılar, Tunus 1971)
  • Documents sur Kheredine (Hayreddin Üzerine Belgeler, 1938–40)

TUNUSLU HAYREDDİN PAŞA
Cemil Meriç

Tunus'un düşünce tarihinde iki ad: İbn Haldun, Hayreddin. Biri cihanşümul bir zekâ, İslâm irfanının son muhteşem fecri
Öteki geniş ufuklu bir devlet adamı, içtimaî ehramın en alt basamağından zirvelere tırmanmış. İkisi de mağlûp ve mustarip, ikisi de yalnız, ikisinin de meşhur olan: Mukaddimeleri, İbn Haldun, tarihle pençeleşen bir dev. Hayreddin, tarihin ifşalarına kulak kabartan bir dinleyici. Benzeyen tarafları: ciddiyet, samimiyet, tecrübe. Avrupa Akvemü'l-Mesâlik'i yüz yıldan beri tanıyor. Biz bir devrin bütün bocalayışlarını, bütün arayışlarını dile getiren o ve-sika-kitaptan hâlâ habersiz. Önce yazarın hayat hikâyesine bir göz atalım:
Esir pazarından satın alınmış bir çocuk... Kanlıca'da geçen birkaç yıl... Sonra uzak bir ülkeye yolculuk, bir şark sarayı... ve Avrupa. Batının içtimâi müesseselerine hayranlıkla eğilen genç bir tecessüsi Kanma bilmeyen bir öğrenme aşkı. Ve tekrar... teceddüt humması içinde çırpınan Tunus'a dönüş. Batı irfanıyla bilenen bu çetin irade karşısında bütün kapılar kendiliğinden açılır. Tunus beyinin eski kölesi, Tunus'un Müdiri Reisi olur. Sonra yeniden Avrupa: Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya hükümdarları nezdinde çeşitli görevler, nihayet zengin bir tecrübeyle İstanbul.
Hayreddin, Osmanlı efkâr-ı umumiyesinin meçhulü değildi. 28 Ağustos 1875'de yayımlanan İttihad gazetesi, paşanın ıslahatçı kişiliğini koltuk kabartıcı bir mukayeseyle mühürlüyordu: Devlet-i Aliyye için Reşid Paşa ne ise, bugünkü Tunus için Hayreddin Paşa odur. İktidar-ı ilmîsine gelince... el-Cevâib gazetesinde tefrika edilen Akvemü'l-Mesâlik en parlak delil. "Hikmet-i hükümeti bu eser-i ce-lilden iktibas edenlerin bir büyük devlet idaresine muktedir olabilecekleri şüpheden vareste". Oysa eser Paşa'nın "kud-ret-i şâmilesinden" bir nebzedir. Artık "sahib-i eserin siyasî kudretini" tasavvur edin.
Saraya yakın nüfuzlu dostlar da bu sitayiş taarruzunu sürekli telkinlerle destekliyorlardı. Devlet-i Aliyye buhran içindeydi. Padişah, meclisi dağıtmak zorunda kalmıştı. Garabet leriyle temayüz eden Vefik Paşa'nın yerine Avrupa ahvalini bilen tecrübeli bir vezir aranıyordu. İstanbul'a gelir gelmez iltifat-ı şahaneye mazhar olan Hayreddin, birkaç ay
sonra mühr-ü sadarete nail oldu.
Bu beklenmedik ikbâlin Osmanlı intelijansiyasında sevimsiz tepkiler uyandırması mukadderdi. Namık Kemâl için, Paşa'nın İstanbul'a gelmemesi çok daha hayırlı olacaktı. "Paşa belki Buhara veya Tahran'da bir iyi sadr-ı âzam" olabilirdi. Fakat "biz Tunus'danmemur dilenecek kadar" düşmemiştik (Menemenli Rifat Beye mektup, 5 Ekim 1878). Şâirin on dört gün sonraki mektubunda da şunları okuyorduk: "Hayreddin Paşa için, biz Tunus'dan vükelâ dilenmeye muhtaç değiliz dediğim ciddiydi; çünkü Tunus Mâtûmât-ı siyasiyece bizden çok aşağıdır." 1 Kasım 1878'de daha tarafsız görünmeye çalışan Namık Kemal'e göre, "Hayreddin Paşa'ya ahlâkça vükelâmızın hiçbiri müsavi olamaz, fakat idrâkçe lliepşi müsavidir". Kemâl'in Paşayla muarefesi yokmuş, Akvemû'l-Mesâlik" okumuş sadece, "o maskara Akvemü'l-Mesâlik'i".
Belki şairane bir öfke. Ama Kemâl büsbütün haksız da değildi: Osmanlıdan çok İslâmdı Paşa... Hayatı Tunus'ta geçmişti. Türkçe bilmiyordu. Yâni Devlet-i Aliyye ahvalinin yabancısıydı. Gönülden bağlıydı hilâfete. Çünkü âlem-i İslâmın en büyük temsilcisi, en güçlü desteği halifeydi. Hayreddin, Abdülhamid Han'ın iltifat ve İtimadını kazandığı halde, sekiz ay sonra sadaretten ayrılmak zorunda kaldı. Kemâl'in Akvamü'l-Mesâlik düşmanlığı, Ali Suavi'ye duyduğu kinin uzantısı. Filhakika Akvemü'l-Mesâlik sarıklı ihtilâlcinin başucu kitaplarından biriydi.
Çağdaş bir Amerikan yazarının "hem siyaset tarihçileri, hem siyasî felsefeyle uğraşanlar için eşsiz bir terkib" diye tanıttığı bu vesîka-kitap 1867'de yayımlandı. Hayreddin eseri kaleme alırken devlet hizmetinde değildir. Ne var ki geçici bir küsuftu bu. Tekrar politikaya döneceğini biliyordu,henüz gençti (40-45 yaşlarında).
Kapaktaki isim: "Ülkeleri tanımak için en emin yol." Eser üç bölüme ayrılmışa: Onee Mukaddime, sonra fflg rupa'yı tanıtmaya çalışan I. kitap (342 s.), sonra: Dünyanın coğrafî bölgeleri, hicrî ve milâdi tarihlerin karşılaştırılması ve bol bol takriz. Kitabın ruhu: Mukaddime. Paşa hem Doğuya, hem Batıya seslenen bu müdafaanâmeyi bir yıl sonra Fransızcaya çevirtir. Abdurrahman Süreyya'nın 1878'de Akvamü'l-Mesâlik adıyla Türkceleştirdigi Mukaddime'nin mükemmel bir İngilizce tercümesi de var: Leon Cari
Brown, 1867.
(TCT.Ansiklopedisi, 1985)

all wives cheat women who cheated
women cheat on their husbands husband cheated unfaithful wife
read here wifes that cheat unfaithful wives

Dipnotlar

Hocaları    

Öğrencileri    

H. Bilgi Kaynakları
S. E. Berzeg / Kafkas Diasporasında Edebiyatçılar ve Yazarlar Sözlüğü (1955), ibnülemin Mahmud Kemal İnal / Son Sadrazamlar (4. bas. 1969), Mongi Smida / Khreddine Ministre Reformateur: 1873-1877 (Tunus, 1970), Reşid ez-Zevadî, Hayr al-Din Bâşâ (Tunus, 1976), TDE Ansiklopedisi (c. 4, 1976), Necip Mirkelâmoğlu / Atatürkçü Düşünce ve Uygulamada Din ve Laiklik (Büyük Larousse, c. 19, 1986), Atilla Çetin / Tunuslu Hayreddin Paşa (1988), Muhammed Salah Mzali - Jean Pignon / Tunuslu Hayreddin Paşa'nın Hatıraları - Açıklamalı Tarihi Belgeler (anılar, yazışmalar, görev notları, özel dosyalar, 1997), TDV İslâm Ansiklopedisi (c. 17, 1998), Burak Çetin-taş. / Teşvikiye'yi Teşvik Etmişlerdi (Hürriyet, 18.10.1999), Atilla Çetin / Tunuslu Hayreddin Paşa (1999), Ahmed Güner Sayar / Tunuslu Hayreddin Paşa'nın iktisadî Görüşlerine Dair Bir Not (Türk Yurdu dergisi, sayı: 158, Ekim 2000), Mustafa Armağan / Yahya Kemal ve Son 'Baba' Abdülhamid (Zaman, 15.1.2002), TDOE - TDE Ansiklopedisi (c. 4, 2004), Atilla Çetin / Büyük Devlet Adamı Tunuslu Hayreddin Paşa (En Emin Yol içinde, sunuş yazısı, 2004).
open why women cheat on husbands how many guys cheat

Yazara Ait Ses Dosyaları
# Media Adı

Yazara Ait Videolar
# Media Adı

Yazara Ait Görsel Eserler
# Media Adı
Kullanıcı Yorumları

! Yorum yazabilmeniz için üye olmalısınız.
Üyelik için lütfen sayfanın üst kısmında yer alan"Üye Giriş | üye ol" linkine tıklayınız.

Kayıt Ekleyen / Eklenme Tarihi
Serkan Boztilki / 13.02.2008



Eski Eserler


Eski Eserler Kütüphanesine Hoşgeldiniz!

Hesap İşlemleri

Üye değil misiniz? Üye olun!

Eski Eserlere üye olarak, kütüphanenimiz ve eserlerimiz hakkında paylaşımlardan hesabınız üzerinden faydalabilirsiniz...