Eski Eserler

Soru: Şafi mezhebine göre sadakayı fıtır (fitre) nasıl verilir? Buğday üzerine aldım verdim gibi bir olay yapılıyor hükmü nedir?

el Cevab: Şafii mezhebine göre sadakai fıtır hadisi şerifte ifade edilen nesneler şeklinde verilir. Onların kıymeti üzerinden verilmez.

ابن عمر رضي الله عنهما قال: "فرض رسول الله صلى الله عليه وسلم زكاة الفطر صاعا من تمر، أو صاعا من شعير"

İbn Ömer (ra) dan;
Peygamber efendimiz sadakai fıtrı 1 ölçek hurma ya da buğdaydan vermeyi emrettiler. [1]
Hadisiyle amel etmektedirler. Şafii mezhebindeki hüküm budur…
Son dönem şafii fukahasından bazıları hanefi mezhebindeki kıymetiyle de verilebilir fetvasını fakirlerin ihtiyaçlarına daha uygun diye tercih etmişlerdir.

Her müctehidin mezhebinin müntesipleri o müctehidin fetvalarıyla amel etmelidirler.

Mülahaza: Hocam mezheplere tabi olmanın hükmü nedir, örneğin okunan bir sahih hadisle ya da anladığımız bir ayetle birinin görüşüne bağlı olmadan amel edemiyor muyuz?

el Cevab: Bir müslümanın din nedir; ana kaynakları nelerdir; dini nasıl ve kimden öğrenmeliyiz; dinin mensubu olabilmek ve mensubu kalabilmek için hangi temel inanç amel ve ahlak değerlerine sahip olmak gerekir, gibi temel konularda bilgi sahibi olması gerekir.

Din, Allah’ın peygamberi vasıtasıyla uyalım ve amel edelim diye indirdiği emirlerin bütününün adıdır. 
Ana Kaynakları: kitap ve sünnettir. İcma, kıyas ve diğer 20 kadar ek delil daha vardır. (kitap ve sünnet hakkında kurana göre sünnetin korunmuşluğu makalesini okuyun )

Dini Nasıl Ve Kimden Öğrenmeliyiz: 
Ayeti kerimede bir konuda tartıştığınızda Allah ve Rasulune hakem olarak müracaat etmemiz emredilmiştir.
-Bir konuda doğru nedir anlayamadığımızda kuran ve sünnetten hüküm çıkarabilenlere müracaat edersek anlayamadığımız o konuyu ictihad etme melekesine sahip ilim adamlarının anlayıp bize anlatacakları haber verilmiştir.
فَاسْأَلُوا أَهْلَ الذِّكْرِ إِنْ كُنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ
Nahl 43

"Bilmiyorsanız zikir ehline sorun" ayeti de müctehid olmayanları müctehidlere soru sormaya teşvik eder, emreder.
(arapça bilmeyen, kuranı ve sünnetin naslarına ve manalarındaki inceliklere vakıf olmayanların ictihad etme yetkileri yoktur.)

Hangi Temel İnanç, Amel Ve Ahlak Değrelerini Mutlaka Bilmeliyiz; zaruratı diniyye dediğimiz inanç esaslarından 6 iman esası ve ana detaylarına, amellerden farzlar ve haramların temel bilgilerine, ahlakla alakalı temel ahlak bilgilerine mutlaka önem vermemiz ve hem de dindeki delilleriyle bunları bir hocadan öğrenmemiz gerekir.

Ek 1; Mezheplerin Dindeki Yeri Nedir konusundaki detaya bakınız;

Ek 2 : Bir İlim Adamının Okuması Gereken İlimler Hakkında fikir sahibi olmanız için okuyunuz;
 
Not: Bir insanın fetva vermesi ile fetvayı nakletmesi arasında fark vardır.
Fetvayı bir hocadan ya da okuduğu sahih bilgiler içeren bir kitaptan alıp başkalarına aktarmak caizdir. Buna fetva vermek denmez. Bilgi paylaşımı denilir.
-Bir fetva kitabını yetkili bir hocaya baştan sona okuyup içeriğini doğru anlayan ve bunları yeri geldiğinde anlatan da fetva vermiş olmaz ''fetvayı nakletme ehliyetine haiz bir insan'' olur.
-Fetva vermek ise; bu yetkiyi elde etmek için altyapı gerektirir;
''alet ilimleri'' eğitimi alanlar, ''kitap ilimleri ''ve ''sünnet ilimleri'' eğitimi aldıktan sonra , kitap ve sünnetten neşet eden akaid fıkıh ve usulü fıkıh ilimlerini tamamlayınca fetva ehliyeti kazanırlar.

Temel islami ilimlerin ''alet ilimleri '' dediğimiz islami ilimleri uzman olarak okuyabilmek için gerekli alt yapı ilimleri olan sarf, nahiv, edebiyat, ilimlerini bitirenlerin; kitap ilimlerini ( tefsir, usulu tefsir, tefsir tarihi, kıraat ilimleri, tecvid ) sünnet ilimleri ( hadis metinleri ve ahkam hadisleri ve fıkhı, cerh tadil, usulu hadis, rical ve tabakat, fıkhul hadis ilimleri ) ve bu iki ilminden neşet etmiş ilimler olan -Akaid –Kelam İlimleri; Usulu Tarih ve Siyre; Usulu Fıkıh ve Fıkıh İlimlerini ana meseleleri ve delil olma vecihleriyle okuyan ve bunları okuduğuna ve doğru anlayıp anlatabilecek düzeyde islami ilimlerde bilgi ve birikim sahibi olduğuna hocaları ve ilim ehli tarafından şahitlik yapılan şahıslar fetva verebilirler.

[1] Muslim es Sahih h no: 984